We hebben vaak innerlijke dialogen. ‘Aan de ene kant wil ik dit, maar aan de andere kant wil ik dat.’ Meestal neemt een kant de beslissing zonder dat je goed naar beide kanten hebt geluisterd. Je leven wordt geleid door de kant die het hoogste woord voert.
Voice dialogue
Het boek Ik ken mijn ikken van Karin Brugman, Judith Budden en Berry Collewijn legt dit verschijnsel uit op een speelse manier. Het is een vorm van Voice Dialogue. Eigenlijk zijn al jouw kanten die elkaar tegenspreken ikken, of anders gezegd: subpersonen. Het is als een bus. Jij bent de chauffeur. De chauffeur is jouw ware ik, alleen die zit bijna nooit achter het stuur. De ikken nemen namelijk steeds het stuur over. Je kan zelfs gaan denken dat zij de chauffeur zijn.
Welke subpersoon achter het stuur zit, verschilt per situatie. Bepaalde ikken zitten voor in de bus en nemen vaak het stuur over. Andere ikken zitten achterin; die komen niet zo vaak aan het woord. Sommige ikken zitten zelfs in de kofferbak. Je hebt ze verstoten en kent ze eigenlijk helemaal niet meer.
Allemaal ikken
Er zijn eindeloos veel ikken. Eigenlijk kan elke menselijk eigenschap een subpersoon worden. In het rijtje hieronder staan een paar belangrijke.
- Innerlijke kind: Je gevoelige, open, afhankelijke kant. Deze kant is ontstaan als baby en is een belangrijk deel van je ware ik.
- Innerlijke criticus: Zoals de naam als zegt, heeft deze subpersoon alleen maar kritiek op jou. Je doet alles verkeerd en niks is goed aan je.
- Pleaser: Voelt aan wat anderen prettig vinden. Als je doet wat de ander fijn vindt, wordt hij blij.
- Pusher: Wil alleen maar doorwerken, niet stilstaan. Stilzitten is lui en negatief.
- Je hebt ook talloze paartjes: Perfectionist/levensgenieter, introvert/extravert, optimist/pessimist, dromer/doener, dader/slachtoffer, grijze muis/spontane ik, rebel/brave, afhankelijke/onafhankelijk, ambitieuze/doelloze, angstige/zorgeloze, ga zo maar door.
Een bus vol ikken
De subpersonen die voorin de bus zitten, zijn je primaire ikken. Ze staan als een bescherming tussen je innerlijke kind en de buitenwereld in. Ze willen pijn en gevaar voorkomen, die jouw innerlijke kind aantasten. Zolang de chauffeur niet in staat is om de leiding te nemen, nemen je ikken het over. Je kiest niet meer voor een bepaald supersoon, maar het gaat vanzelf. Dit kan je keuzevrijheid beperken, of je kan je ergeren aan jezelf. Ikken die je vroeger van dienst waren, kunnen je nu in de weg zitten.
Waneer een bepaald subpersoon aan het stuur komt, gaat de tegenovergestelde ik in de kofferbak. Even een voorbeeldje ter verduidelijking. Stel je hebt een gigantische dip gehad op werk en je hebt in het bijzijn van al je collega’s gehuild. Zij reageerden niet sympathiek en je schaamt je voor je emotionele bui. Vervolgens heb je besloten om de zakelijke ik aan het stuur te laten en de emotionele ik in je kofferbak te gooien.
Soms komen deze onderdrukte ikken ineens naar buiten. Bijvoorbeeld wanneer toch in huilen uitbarst bij anderen, omdat je je zo lang hebt grootgehouden. De ikken poppen even op, maar gaan daarna met schaamte weer terug naar de kofferbak, omdat je ze nog steeds afwijst.
Ik lees mijn boeken altijd op de Kobo Libra 2, dus als je nog op zoek bent naar een e-reader kan ik je die zeker aanraden! 🙂
Ikken en je contact met anderen
Wanneer twee mensen elkaar ontmoeten, ontmoeten eigenlijk twee groepen subpersonen elkaar. Bij een bindingspatroon neemt één subpersoon het stuur van je persoonlijkheid over, zowel bij jou als bij de ander. Je kunt nu alleen nog maar reageren met de manieren van de subpersoon. Bijvoorbeeld: jij bent in je relatie heel dominant en je partner is heel inschikkelijk. Zo’n bindingspatroon kan in het begin fijn aanvoelen. Je stapt gemakkelijk in die rol, maar blijft daar in hangen. Op gegeven moment wil jij ook dat je partner eens de leiding neemt. Het kan zijn dat dit niet meer zomaar op een natuurlijke manier gaat. Het is daarom altijd goed om relaties te evalueren. Hoe zijn de verhouding verdeelt? Wat zijn ieders taken? Werken we goed samen? Ook zijn twee belangrijke vragen: ‘Wat doe ik niet, wat ik wel wil?’ en ‘Wat doe ik wel, wat ik niet wil?’
Het innerlijke kind
Omdat je subpersonen je beschermen, ben je het innerlijke kind in jezelf kwijtgeraakt. Daarmee is ook je gevoeligheid, speelsheid en fantasie minder. Als kind leefde je op intuïtie, maakt je lol en was je vitaal. Dit heb je losgelaten toen de ikken je gingen beschermen. Om een echte connectie met jezelf en anderen te maken, heb je het contact met je innerlijke kind weer nodig. Hoe je de goede kanten van je innerlijke kind weer terugkrijgt, leer je in het boek. Een voorbeeld is: het herkennen van het kind en kijken wat het nodig heeft.
Losmaken van je ikken
Als je je losmaakt van je primaire ikken, kan dat kwetsbaar voelen. Het is niet zo dat je je primaire subpersonen wegstuurt. Je omarmt allebei en kiest welke je in bepaalde situaties wil gebruiken. Hoe kom je los van die subpersonen? Ook dit leer je in het boek. De key is eigenlijk het herkennen. Ze zien er er van een afstand naar kijken. Al je ikken omarmen en je beseffen dat je ze in kan zetten, wanneer jij dat wil. Zo kan de chauffeur (je ware ik) steeds vaker aan het stuur komen.
Dit is wat ik geleerd heb van het boek Ik ken mijn ikken. Het is wat uitgebreid, maar ik vond het dan ook een heel leerzaam boek. Het vertelt op een simpele manier hoe je kan omgaan met verschillende kanten van jezelf.
Dit artikel bevat affiliate links. Dit zijn links waarover ik een kleine commissie krijg als je het product bestelt 🙂
